نقشه خوانی شیر برقی پنوماتیک

نقشه خوانی شیر برقی پنوماتیک به عنوان بخشی از سیستم‌های کنترل سیالات، شامل شناخت و درک نمادها و ارتباطات موجود در نقشه‌های فنی است. شیر برقی پنوماتیک (Pneumatic Solenoid Valve) یک عنصر کلیدی در سیستم‌های پنوماتیک است که برای کنترل جریان هوای فشرده در ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی استفاده می‌شود. این شیرها می‌توانند جریان هوا را به طور اتوماتیک و با استفاده از یک سیگنال الکتریکی کنترل کنند.در اینجا مراحل و نکات کلیدی برای درک نقشه خوانی شیر برقی پنوماتیک توضیح داده شده است:

نقشه خوانی شیر برقی پنوماتیک

۱. شناخت نمادها:در نقشه خوانی شیر برقی پنوماتیک، هر جزء با یک نماد خاص نشان داده می‌شود. شیرهای برقی با جعبه‌های مربع که جهت جریان هوا را نشان می‌دهند، مشخص می‌شوند.

شیر برقی: نماد آن به صورت یک جعبه با خطوط ورودی و خروجی جریان نشان داده می‌شود. تعداد مربع‌ها نشان دهنده تعداد حالات مختلف شیر است.

سلونوئید (آهن‌ربای الکتریکی): در نقشه به صورت یک مربع کوچک با خطوط موج‌دار نمایش داده می‌شود.

ورودی و خروجی هوا: معمولاً با پیکان‌ها و خطوط نشان داده می‌شوند.

۲. مطالعه عملکرد شیر:در نقشه خوانی شیر برقی پنوماتیک، نشان می‌دهد که چگونه جریان هوا در شیر برقی کنترل می‌شود. در یک شیر برقی ۲/۳ (دو پورت، سه حالت)، مسیرهای مختلف جریان هوا در هر حالت نشان داده می‌شوند. این اطلاعات در چند مربع کنار هم به نمایش درمی‌آیند، که نشان‌دهنده حالت‌های مختلف عملکرد شیر هستند.

۳. درک موقعیت‌ها و حالت‌ها:هر شیر برقی می‌تواند در حالت‌های مختلف قرار بگیرد، مثلاً باز، بسته یا تغییر مسیر دهد. نقشه‌ها نشان می‌دهند که در حالت بدون جریان (هنگامی که برق قطع است)، شیر در چه موقعیتی قرار دارد. این اطلاعات برای تشخیص چگونگی عملکرد سیستم بسیار مهم است. اگر مسیر پورت 1 به پورت دو دارای فلش باشد یعنی شیر در حالت نرمالی باز (NO) قرار دارد اما اگر پورت 1 شیر برقی دارای نماد T باشد یعنی شیر برقی در حالت نرمالی بسته (NC) قرار دارد.

۴. اتصال به سیستم:نقشه‌های فنی همچنین نحوه اتصال شیر برقی به سایر اجزای سیستم را نشان می‌دهند، از جمله منبع تغذیه هوا، سلونوئیدها و مدارهای کنترل. باید به مسیرهای ارتباطی و عملکرد آن‌ها دقت شود تا عملکرد صحیح سیستم تضمین گردد.

۵. کدهای فنی:در برخی از نقشه‌ها، کدهای فنی نیز وجود دارند که اطلاعات تکمیلی در مورد مشخصات شیر برقی پنوماتیک مثل فشار کاری، ولتاژ سلونوئید و غیره را فراهم می‌کنند.

نقشه شیر برقی فستو MHA2-MS1H-5/2-2

شیر برقی فستو MHA2-MS1H-5/2-2 یک شیر برقی 5/2-راه است که در سیستم‌های پنوماتیک برای کنترل جریان هوا یا سایر گازها استفاده می‌شود. این شیر برقی فستو دارای پنج پورت و دو وضعیت است که می‌تواند به‌صورت الکترونیکی یا مکانیکی فعال شود.

توصیف پورت‌ها از نقشه خوانی پنوماتیک:

1. پورت‌ها (1، 2، 3، 4، 5):
   • پورت 1 (P): این پورت ورودی فشار است که هوای فشرده به شیر وارد می‌شود.
   • پورت 2 (A): این پورت به عملگر متصل است و اجازه می‌دهد هوای تحت فشار به عملگر منتقل شود.
   • پورت 3 (B): این پورت همچنین به عملگر متصل است اما اجازه می‌دهد تا هنگام تغییر وضعیت شیر، هوا تخلیه شود.
   • پورت 4 (تخلیه): این پورت به عنوان خروجی تخلیه برای هوایی که از عملگر خارج می‌شود، عمل می‌کند.
   • پورت 5 (بازگشت): این پورت ممکن است برای بازگشت هوا یا عملکردهای خاص دیگر بسته به کاربرد استفاده شود.

عملکرد:

• وضعیت پیش‌فرض: در حالت پیش‌فرض (غیر فعال) شیر، هوا از پورت 1 به پورت 2 (A) جریان می‌یابد و در حالی که پورت 3 (B) به تخلیه (پورت 4) متصل است. این بدان معنی است که عملگر متصل به پورت 2 در حال گسترش یا فعال شدن است.
• فعال‌سازی: وقتی که شیر برقی روشن می‌شود، شیر به حالت دیگری تغییر می‌یابد. این باعث می‌شود:
  • هوا از پورت 1 به پورت 3 (B) هدایت شود.
  • هوا در پورت 2 (A) از طریق پورت 4 تخلیه شود و عملگر جمع شود.

نمادهای نقشه خوانی پنوماتیک:

فلش‌ها در دیاگرام نشان‌دهنده جهت جریان هوا بر اساس وضعیت شیر هستند.

فنر نشان‌دهنده بازگشت شیر به وضعیت پیش‌فرض هنگام خاموش شدن شیر برقی است.در دیاگرام شیر برقی، نماد فنر به صورت یک خط شکسته یا منحنی نشان داده می‌شود که به یک سمت متصل است. این نماد نمایانگر عملکرد فنر است که شیر را به وضعیت پیش‌فرض خود بازمی‌گرداند زمانی که شیر برقی غیرفعال است.

اگر در دیاگرام شما نماد فنری وجود دارد که به وضوح مشخص نیست، می‌توانید به جزییات دیگری نگاه کنید تا مشخص شود که کدام قسمت به فنر تعلق دارد. این بخش نزدیک به جایی است که شیر به حالت پیش‌فرض برمی‌گردد یا جایی که عملگر حرکت می‌کند.

ویژگی‌ها:

• این شیر به‌گونه‌ای طراحی شده است که کارایی بالایی داشته باشد و زمان‌های پاسخ سریع و عملکرد قابل اعتماد در انواع کاربردهای پنوماتیک را ارائه دهد.
• می‌تواند در سیستم‌های خودکار، رباتیک یا هر کاربردی که نیاز به فعال‌سازی کنترل‌شده سیلندرهای پنوماتیک دارد، استفاده شود.

مشخص کردن تعداد وضعیت از روی نقشه شیر برقی فستو

در قسمت بدنه شیر در نقشه شیر برقی فستو، از دو مربع استفاده شده که هر یک از آن ها نشان دهنده تعداد وضعیت شیر برقی هستند، در نقشه شیر برقی فستو از دو مربع و پنج پورت ورود و خروج استفاده شده که نشان دهنده این است که شیر برقی فستو 5/2 میباشد.

برای مشاهده سایر شیر برقی فستو به لینک پایین مراجعه نمایید.

نمادهای نقشه خوانی شیر برقی پنوماتیک

در نقشه خوانی شیر برقی پنوماتیک، نمادها نقش بسیار مهمی در شناسایی اجزا و درک عملکرد سیستم دارند. در زیر، نمادهای رایج مربوط به نقشه خوانی شیر برقی پنوماتیک و اجزای مرتبط را توضیح می‌دهم:

۱. شیر برقی (Solenoid Valve):

نماد پایه شیر برقی: به شکل یک مربع که نمایانگر یک حالت از شیر است. هر حالت جریان هوا و اتصالات آن به صورت پیکان‌هایی نمایش داده می‌شود.

حالت‌ها: شیرهای برقی معمولاً چند حالته هستند (مثلاً ۲/۲، ۳/۲ یا ۵/۲). این عددها نشان‌دهنده تعداد پورت‌ها و موقعیت‌ها هستند. هر حالت شیر با یک مربع جداگانه نشان داده می‌شود.

۲/۲ (دو پورت، دو موقعیت): یک مربع که نشان‌دهنده دو حالت باز و بسته است.

۳/۲ (سه پورت، دو موقعیت): دو مربع که نشان‌دهنده دو حالت مختلف است.

۵/۲ (پنج پورت، دو موقعیت): دو مربع با پورت‌های ورودی، خروجی و تخلیه.

۲. سلونوئید (Solenoid):

سلونوئید که بخش الکتریکی شیر برقی است، به صورت یک مربع کوچک با خطوط موج‌دار یا یک مربع با حرف “S” نمایش داده می‌شود.

۳. پورت‌های ورودی و خروجی هوا:

ورودی هوا: معمولاً با یک دایره یا پیکان به سمت داخل نشان داده می‌شود.

خروجی هوا: پیکان‌های خروجی به سمت بیرون هستند که مسیر تخلیه یا ارسال هوا را نشان می‌دهند.

۴. خطوط اتصال (Piping):

خطوط پیوسته: برای نمایش مسیرهای اصلی هوا.

خطوط نقطه‌چین: معمولاً برای نمایش خطوط کنترلی استفاده می‌شوند.

۵. فنر بازگشت (Spring Return):

اگر شیر برقی دارای فنر بازگشت باشد، این بخش با نماد یک مارپیچ یا فنر در کنار مربع‌ها نشان داده می‌شود که نشان‌دهنده این است که شیر پس از قطع جریان برق به حالت اولیه بازمی‌گردد.

۶. تخلیه هوا (Exhaust):

تخلیه هوا با یک پیکان خروجی با یک خط روی آن (که نشان‌دهنده مسدود شدن خروجی است) نشان داده می‌شود.

۷. فعال‌سازی دستی (Manual Override):

در برخی موارد، شیرهای برقی دارای فعال‌سازی دستی هستند که این قابلیت با نماد یک دست یا یک دکمه نمایش داده می‌شود.

۸. فیلترها و تنظیم‌کننده‌ها (Filters & Regulators):

فیلتر هوا: به شکل یک ذوزنقه با خط مورب در آن.

تنظیم‌کننده فشار: به شکل یک دایره با یک فلش که فشار را تنظیم می‌کند.

این نمادها در نقشه خوانی شیر برقی پنوماتیک با هم ترکیب می‌شوند تا سیستم کامل شیر برقی را نشان دهند.

نماد T در نقشه خوانی شیر برقی پنوماتیک

در نقشه خوانی شیر برقی پنوماتیک و هیدرولیک، حرف “T” نماد خروجی تخلیه یا تخلیه به مخزن است. این خروجی معمولاً به عنوان تخلیه فشار یا هدایت سیال به مخزن به کار می‌رود. در شیر برقی پنوماتیک، خروجی “T” اغلب برای تخلیه هوای اضافی یا برگشت هوای فشرده استفاده می‌شود.

در نقشه‌ روبرو، شیرهای 2/2، 3/2، 4/2 و 4/3 به نمایش درآمده‌اند:

1. شیر 2/2 way valve:
   • دارای دو وضعیت و دو پورت است. وضعیت 1، در حالت بسته است و در حالت 2 جریان باز می‌شود.
2. شیر 3/2 way valve:
   • این شیر دارای دو وضعیت و سه پورت است که یک وضعیت برای هدایت جریان به خروجی و دیگری برای تخلیه استفاده می‌شود.
3. شیر 4/2 way valve:
   • چهار پورت و دو وضعیت دارد. جریان سیال بین پورت‌های مختلف جابجا می‌شود و معمولاً برای کنترل سیلندرهای دوگانه استفاده می‌شود.
4. شیر 4/3 way valve:
   • چهار پورت و سه وضعیت دارد. یک وضعیت مرکزی که معمولاً برای بستن جریان استفاده می‌شود.

حرف “T” معمولاً به تخلیه سیال یا تخلیه هوا از مدار اشاره دارد.

نکات مهم در نقشه خوانی شیر برقی پنوماتیک

در نقشه خوانی شیر برقی پنوماتیک، توجه به چندین نکته کلیدی ضروری است که عملکرد و کاربرد صحیح سیستم را تضمین می‌کند:

1. نمادهای استاندارد شیرها

در نقشه‌های فنی، نمادها مطابق با استانداردهای ISO یا DIN ارائه می‌شوند. این نمادها اطلاعات مهمی را درباره تعداد پورت‌ها، وضعیت‌ها و مسیرهای جریان فراهم می‌کنند.

به عنوان مثال، نمادها به صورت مربع‌هایی که خطوط درونی آن‌ها مسیر جریان هوا را نشان می‌دهند ترسیم می‌شوند. هر مربع نشان‌دهنده یک وضعیت (Position) شیر است.

2. تعداد پورت‌ها و وضعیت‌ها

تعداد پورت‌ها (شماره‌ها: 1، 2، 3 و غیره) و تعداد وضعیت‌ها (تعداد مربع‌های نماد) دو ویژگی مهم هستند.

مثلاً در شیر 4/2 (شیر چهار پورت و دو وضعیت)، شما 4 پورت برای ورود و خروج جریان دارید و شیر می‌تواند بین دو وضعیت مختلف تغییر کند.

3. پورت‌های ورودی و خروجی

پورت 1: به عنوان ورودی فشار (P) شناخته می‌شود، جایی که هوای فشرده وارد سیستم می‌شود.

پورت 2 و 4: این پورت‌ها برای خروج هوا به اکچویتور (مانند سیلندر) استفاده می‌شوند.

پورت 3 و 5:پورت‌های تخلیه (Exhaust) هستند که هوا از آن‌ها خارج می‌شود. پورت تخلیه معمولاً با حرف “T” مشخص می‌شود (به معنای Tank یا تخلیه).

4. وضعیت‌ها و حالت‌ها

تعداد وضعیت‌های شیر نشان‌دهنده حالاتی است که شیر می‌تواند داشته باشد. به عنوان مثال، در شیر 2/2 دو وضعیت وجود دارد: یکی برای بستن جریان و دیگری برای باز کردن جریان.

در شیرهای چند حالته مثل 4/3، یک وضعیت اضافی به نام وضعیت میانی (Center Position) وجود دارد که ممکن است برای بستن تمامی پورت‌ها یا تنظیم خاصی از جریان استفاده شود.

5. عملگر شیر (Actuation)

در برخی نقشه‌ها، نوع کنترل یا تحریک شیر (Actuation) نیز نشان داده می‌شود. این عملگر می‌تواند برقی، دستی، پنوماتیکی، یا فنری باشد. معمولاً با یک علامت کوچک روی نماد نمایش داده می‌شود.

6. ارتباط مسیرهای جریان

در هر وضعیت، مسیرهای جریان (خطوط داخلی نماد) را بررسی کنید که کدام پورت به دیگری متصل است. این به شما کمک می‌کند تا بفهمید جریان هوا در هر وضعیت چگونه هدایت می‌شود.

به عنوان مثال، در وضعیت یک شیر 3/2 ممکن است پورت 1 به پورت 2 وصل شود، در حالی که پورت 3 به تخلیه متصل می‌شود.

7. سیم‌بندی و کنترل الکتریکی

اگر شیر به صورت برقی (Solenoid) کار می‌کند، نقشه باید سیم‌بندی الکتریکی یا نوع ولتاژ و نحوه تحریک آن را نشان دهد. این سیم‌بندی معمولاً در مدارهای کنترل جداگانه نمایش داده می‌شود.

8. نوع تخلیه (Exhaust)

در شیرهایی که پورت تخلیه دارند (مثلاً پورت 3 یا 5)، مهم است که بدانید آیا تخلیه آزاد است یا به مخزن خاصی هدایت می‌شود. این اطلاعات در طراحی مدار پنوماتیکی اهمیت زیادی دارد.

9. فشار کاری و دبی هوا

در نقشه‌ها ممکن است اطلاعاتی درباره حداکثر فشار کاری و حداکثر دبی نیز درج شود که باید با نیازهای سیستم هماهنگ باشد.

10. نوع و تعداد کویل‌ها (Solenoids)

در شیرهای برقی پنوماتیک، کویل‌ها (Solenoids) که برای تحریک شیر استفاده می‌شوند، مشخص می‌کنند که شیر چگونه و در چه شرایطی تغییر وضعیت می‌دهد. تعداد و محل قرارگیری کویل‌ها روی نماد نشان داده می‌شود.

با توجه به این نکات می‌توانید نقشه خوانی شیر برقی پنوماتیک را بهتر تفسیر کنید و همچنین در انتخاب مناسب شیرها برای سیستم خود دقت بیشتری داشته باشید.

فروشگاه محصولات پنوماتیک | محصولات هیدرولیک

مجموعه پنواتحادیه با بیش از ده سال سابقه فعالیت در تامین قطعات اتوماسیون های صنایع مختلف با افتخار توانسته است خدمات درجه یک و  حرفه ای به مشتریان خود ارائه کند.
فروشگاه پنوماتیک پنواتحادیه واقع در لاله زار تهران یکی از بزرگترین واردکننده های قطعات پنوماتیک و هیدرولیک در ایران هست و طیف وسیعی از محصولات پنوماتیک و هیدرولیک از برند های برتر دنیا را گردهم آورده تا بتواند نیاز های اتوماسیون های شما را با بالاترین کیفیت و بالاترین سرعت فراهم کند.

همچنین برای خرید شیر برقی کلیک فرمایید.